Tản mạn
Về những mùa Giáng Sinh
*Giáng Sinh trong lao tù.
Người nữ “phạm nhân” bên kia vách conex “kỷ luật” của trại cải tạo Hàm Tân-Z30D cất tiếng hát “Đêm Thánh Vô Cùng” trong đêm đông lạnh lẽo Chúa sinh ra đời với anh chị em đang chịu trăm cay nghìn đắng, khổ nhục đoạ đày trong vòng rào kẻm gai do lũ vô thần tạo dựng khắp nơi khi thành phố Sài Gòn mất tên…Bên nầy vách, tôi tiếp sức giọng ca tuy thánh thót nhưng hầu như hụt hơi vì thiếu dinh dưỡng trầm trọng; cũng trong tình trạng thiếu hơi. Conex kỷ luật được ngăn đôi, nam một bên, nữ một bên. Không thiếu conex, nhưng thiếu tình người: bọn cai ngục muốn giảm thiểu tối đa diện tích chỗ nằm và dung lượng không khí cho những người bị tống vào conex mà chúng gán tội “thiếu tinh thần giác ngộ kách mệnh, thiếu thiện chí học tập”.
Người nữ bên kia vách nghe đâu thuộc lực lượng Phục Quốc, tôi, sĩ quan QLVNCH. Một nam bên nầy, một nữ bên kia, đói, khát, ngày nóng như điên, đêm lạnh như cắt, “độc thân tại chỗ” như mọi quân, cán, chính và thường dân bị cho đi “tập trung cải tạo”, cất tiếng hòa ca đón Đêm Noel 1977 không ánh đèn, không trăng sao, trong một khám tối tí teo nằm trong nhà tù nhỏ đặt trong nhà tù vĩ đại cho cả nước. Conex kỷ luật, phân nửa nằm bền nầy, phân nửa nằm bên kia rào ngăn chia hai khu nam, nữ “phạm nhân”.
Bài thánh ca cùng xướng tạo cơ hội tốt cho chúng tôi đồng cảm thân phận tù đày, xa cách mọi người thân. Chắc hẳn hai đứa đều có tâm sự riêng…Tôi buồn rầu nghĩ tới một người rất xa xưa, chỉ một lần chớp nhoáng xuất hiện trong khuôn viên đại học Xứ Anh Đào năm nào rồi ra đi biền biệt, giờ đây xiêu lạc hà phương -biết đâu chẳng cùng chung số phận tù đày như người nữ bên kia vách- khe khẻ ứng khẩu, ngâm nga:
Thôi em về với chiêm bao
Vầng trăng đơn chiếc dầu hao nửa đèn
Mình tôi vò võ đêm đen
Nằm trên sắt lạnh nghe thèm thịt da
Bất ngờ bên kia vách người nữ, có lẽ cùng tâm trạng, tiếp nối dòng thơ bất chợt:
Thôi em về với xót xa
Tình mươi năm cũ giờ qua mất rồi
Bây giờ mỗi đứa mỗi nơi
Nhớ nhà tê tái vang lời thánh ca
Cảm kích, hứng khởi, tôi cất cao giọng hát:
Ave Maria! (Ave Maria!)
Cầu xin Đức Mẹ (Cầu xin Đức Mẹ) ban cho Ơn Lành…
Cùng lúc chuông nhà thờ ngân nga ngoài vòng kẻm gai của trại tập trung lao động khổ sai, có lẽ từ một giáo đường hoang vắng, cô quạnh vì thời cuộc…
Chuông nhà thờ đổ mệt
Tượng Chúa gầy hơn xưa
Chúa bây giờ có lẽ
Rơi xuống trần gian mưa
Hình như, cô nàng “không tên” được ra khỏi conex trước tôi. (Bài thơ ứng khẩu liên hoàn nầy, tôi phổ nhạc sau đó, tựa đề “Đêm nghe Thánh ca”). Chưa kịp hỏi tên nhau cũng như chưa được một lần thấy nhau. Cho nên, với cô nàng tôi cũng là anh chàng “không chân dung”!
Vài tháng sau, toàn bộ nữ “phạm nhân” nầy được chuyển đi nơi khác. Nhìn những nữ chiến hữu nối đuôi leo lên xe tôi nghĩ rằng có lẽ cũng như tôi tự hỏi nàng là ai, nàng cũng sẽ tự hỏi chàng là ai trong đám con trai đứng lố nhố sau vòng kẻm gai chứng kiến nàng và các bạn đồng tù chuyển trại…
**Giáng Sinh trên đất khách.
Đám công nhân thuộc Nghiệp đoàn tài xế bus, métro, Công Quản Chuyên Chở của Thành phố Montréal -thành phần được ưu đãi quá mức- “chung thân bất mãn”, lúc nào cũng chực chờ làm áp lực thường xuyên đòi hỏi tối đa đặc quyền đặc lợi, nhưng lợi dụng giới sử dụng phương tiện chuyên chở công cộng làm con tin để các yêu sách của họ được nhanh chóng thoả mãn. Và họ có thói quen “chiến thuật” là đình công vào…mùa đông băng giá, lúc hàn thử biểu tuột xuống hơn -30 độ C! No bus, no metro giữa mùa tuyết băng thần sầu quỷ khóc, quí vị thử nghĩ!
Năm đầu tiên đặt chân trên vùng đất tạm dung, chân ướt chân ráo, tôi đơn độc lầm lũi mưu sinh, đường sá bình thường đã mù tịt, mùa đông lại càng mù mịt lối đi lối về. Trăm sự chỉ còn biết trông nhờ vào bus, métro. Thế mà mấy ông cố nội “siêu” tài xế lương lậu hậu hỉ lại nỡ nhẫn tâm “chơi khâm” dân ngu khu đen lặn lội trong băng tuyết với đồng lương tối thiểu nuôi sống gia đình trên xứ lạ! Lại còn thêm cái nạn kỳ thị ngấm ngầm của dân bản xứ: lên bus hỏi về các trạm ngừng để dễ tìm đường, hỏi tiếng Pháp, quan tài xế trả lời tiếng Anh và…ngược lại. Ra cái điều bọn immigrants chúng bây không xứng đáng sử dụng ngôn ngữ của Molière, Shakespeare…
Mùa đông năm ấy, 28 năm về trước, nơi tôi tìm được việc làm là vùng nói tiếng Anh. Vào đúng ngày Noel tới phiên tôi trực cơ quan. Và đúng ngày đó có băng giá trơn trợt (verglas) mà không có bus, métro! Ra “đứng đường” giơ ngón tay cái đón xe xin quá giang, dưới cái lạnh nứt đá -32 độ C (-42 độ C với ảnh hưởng gió!) chân tay, mặt mũi tôi không còn cảm giác. Tôi có cảm tưởng sắp thành tượng băng như binh lính của Nã Phá Luân đệ I trong lần lui quân thảm bại từ Nga (Retraite de Russie) năm xưa!...Nhiều xe phớt tỉnh chạy qua. Một số dừng lại, ngôn ngữ bất đồng: Ả rập, Tàu, Khờ-me, Lào, Ấn Độ, Phi Châu, v.v…chỉ thạo tiếng Anh, mà tôi thì bập bẹ Ăng-lê, không đủ chữ diễn tả rõ yêu cầu. Sau cùng một ông da trắng dừng xe, tôi vội vã sấn tới:
-Ông nói tiếng Pháp được không? (Do you speak French?)
-Tôi là người Pháp mà ông! (Mais je suis français, monsieur!)
-!!!
Hết phiên trực, tôi lại cuốc bộ ra đường cái đón xe xin quá giang đi lễ chiều ở nhà thờ Marie-Reine-du-Monde, trung tâm thành phố Montréal. Giáo đường nguy nga, đồ sộ nhưng…trống vắng! Vị chủ tế trấn an giáo dân, vì thời tiết quá khắc nghiệt, ai không đến dự Thánh lễ được sẽ không có tội.
Tan lễ, một lần nữa tôi lại phải “đứng đường” dưới cơn bão tuyết càng lúc càng dữ dội xin quá giang về nhà, ở tận cực bắc thành phố! Lúc di chuyển ra lộ cái, từng cơn giông cực mạnh xô tôi dính cứng vào hàng cây trên lề đường…
May thay, một linh mục từ trong nhà thờ thấy tôi nguy khổn vội chạy ra cùng với hai người giúp lễ kéo lôi tôi vào trong thánh đường…chập chộ cho hoàn hồn với ly cà phê nóng hòa cognac!
Linh mục đưa tôi về tận nhà bằng xe riêng. Ngài mở radio: nhiệt độ tại phi trường Dorval là -38 độ C, nhưng với sức gió, hàn thử biểu đã thực sự tuột xuống mức độ ghê rợn -52 độ C. Xướng ngôn viên nhắc nhở mọi người, nếu đang ở ngoài trời nhất thiết phải cử động, nếu không sẽ…chết cóng tại chỗ!
Tôi lắc đầu ngao ngán thở dài nghĩ tới bài ca mừng Noel: Hoan hô gió! Hoan hô gió! Hoan hô gió…mùa đông! (Vive le vent! Vive le vent! Vive le vent d’hiver!).
Hết ý!
Thôn trang Rêu-Phong, Xứ Tuyết, Giáng Sinh 2008
-Lê Tấn Lộc_
Về những mùa Giáng Sinh
*Giáng Sinh trong lao tù.
Người nữ “phạm nhân” bên kia vách conex “kỷ luật” của trại cải tạo Hàm Tân-Z30D cất tiếng hát “Đêm Thánh Vô Cùng” trong đêm đông lạnh lẽo Chúa sinh ra đời với anh chị em đang chịu trăm cay nghìn đắng, khổ nhục đoạ đày trong vòng rào kẻm gai do lũ vô thần tạo dựng khắp nơi khi thành phố Sài Gòn mất tên…Bên nầy vách, tôi tiếp sức giọng ca tuy thánh thót nhưng hầu như hụt hơi vì thiếu dinh dưỡng trầm trọng; cũng trong tình trạng thiếu hơi. Conex kỷ luật được ngăn đôi, nam một bên, nữ một bên. Không thiếu conex, nhưng thiếu tình người: bọn cai ngục muốn giảm thiểu tối đa diện tích chỗ nằm và dung lượng không khí cho những người bị tống vào conex mà chúng gán tội “thiếu tinh thần giác ngộ kách mệnh, thiếu thiện chí học tập”.
Người nữ bên kia vách nghe đâu thuộc lực lượng Phục Quốc, tôi, sĩ quan QLVNCH. Một nam bên nầy, một nữ bên kia, đói, khát, ngày nóng như điên, đêm lạnh như cắt, “độc thân tại chỗ” như mọi quân, cán, chính và thường dân bị cho đi “tập trung cải tạo”, cất tiếng hòa ca đón Đêm Noel 1977 không ánh đèn, không trăng sao, trong một khám tối tí teo nằm trong nhà tù nhỏ đặt trong nhà tù vĩ đại cho cả nước. Conex kỷ luật, phân nửa nằm bền nầy, phân nửa nằm bên kia rào ngăn chia hai khu nam, nữ “phạm nhân”.
Bài thánh ca cùng xướng tạo cơ hội tốt cho chúng tôi đồng cảm thân phận tù đày, xa cách mọi người thân. Chắc hẳn hai đứa đều có tâm sự riêng…Tôi buồn rầu nghĩ tới một người rất xa xưa, chỉ một lần chớp nhoáng xuất hiện trong khuôn viên đại học Xứ Anh Đào năm nào rồi ra đi biền biệt, giờ đây xiêu lạc hà phương -biết đâu chẳng cùng chung số phận tù đày như người nữ bên kia vách- khe khẻ ứng khẩu, ngâm nga:
Thôi em về với chiêm bao
Vầng trăng đơn chiếc dầu hao nửa đèn
Mình tôi vò võ đêm đen
Nằm trên sắt lạnh nghe thèm thịt da
Bất ngờ bên kia vách người nữ, có lẽ cùng tâm trạng, tiếp nối dòng thơ bất chợt:
Thôi em về với xót xa
Tình mươi năm cũ giờ qua mất rồi
Bây giờ mỗi đứa mỗi nơi
Nhớ nhà tê tái vang lời thánh ca
Cảm kích, hứng khởi, tôi cất cao giọng hát:
Ave Maria! (Ave Maria!)
Cầu xin Đức Mẹ (Cầu xin Đức Mẹ) ban cho Ơn Lành…
Cùng lúc chuông nhà thờ ngân nga ngoài vòng kẻm gai của trại tập trung lao động khổ sai, có lẽ từ một giáo đường hoang vắng, cô quạnh vì thời cuộc…
Chuông nhà thờ đổ mệt
Tượng Chúa gầy hơn xưa
Chúa bây giờ có lẽ
Rơi xuống trần gian mưa
Hình như, cô nàng “không tên” được ra khỏi conex trước tôi. (Bài thơ ứng khẩu liên hoàn nầy, tôi phổ nhạc sau đó, tựa đề “Đêm nghe Thánh ca”). Chưa kịp hỏi tên nhau cũng như chưa được một lần thấy nhau. Cho nên, với cô nàng tôi cũng là anh chàng “không chân dung”!
Vài tháng sau, toàn bộ nữ “phạm nhân” nầy được chuyển đi nơi khác. Nhìn những nữ chiến hữu nối đuôi leo lên xe tôi nghĩ rằng có lẽ cũng như tôi tự hỏi nàng là ai, nàng cũng sẽ tự hỏi chàng là ai trong đám con trai đứng lố nhố sau vòng kẻm gai chứng kiến nàng và các bạn đồng tù chuyển trại…
**Giáng Sinh trên đất khách.
Đám công nhân thuộc Nghiệp đoàn tài xế bus, métro, Công Quản Chuyên Chở của Thành phố Montréal -thành phần được ưu đãi quá mức- “chung thân bất mãn”, lúc nào cũng chực chờ làm áp lực thường xuyên đòi hỏi tối đa đặc quyền đặc lợi, nhưng lợi dụng giới sử dụng phương tiện chuyên chở công cộng làm con tin để các yêu sách của họ được nhanh chóng thoả mãn. Và họ có thói quen “chiến thuật” là đình công vào…mùa đông băng giá, lúc hàn thử biểu tuột xuống hơn -30 độ C! No bus, no metro giữa mùa tuyết băng thần sầu quỷ khóc, quí vị thử nghĩ!
Năm đầu tiên đặt chân trên vùng đất tạm dung, chân ướt chân ráo, tôi đơn độc lầm lũi mưu sinh, đường sá bình thường đã mù tịt, mùa đông lại càng mù mịt lối đi lối về. Trăm sự chỉ còn biết trông nhờ vào bus, métro. Thế mà mấy ông cố nội “siêu” tài xế lương lậu hậu hỉ lại nỡ nhẫn tâm “chơi khâm” dân ngu khu đen lặn lội trong băng tuyết với đồng lương tối thiểu nuôi sống gia đình trên xứ lạ! Lại còn thêm cái nạn kỳ thị ngấm ngầm của dân bản xứ: lên bus hỏi về các trạm ngừng để dễ tìm đường, hỏi tiếng Pháp, quan tài xế trả lời tiếng Anh và…ngược lại. Ra cái điều bọn immigrants chúng bây không xứng đáng sử dụng ngôn ngữ của Molière, Shakespeare…
Mùa đông năm ấy, 28 năm về trước, nơi tôi tìm được việc làm là vùng nói tiếng Anh. Vào đúng ngày Noel tới phiên tôi trực cơ quan. Và đúng ngày đó có băng giá trơn trợt (verglas) mà không có bus, métro! Ra “đứng đường” giơ ngón tay cái đón xe xin quá giang, dưới cái lạnh nứt đá -32 độ C (-42 độ C với ảnh hưởng gió!) chân tay, mặt mũi tôi không còn cảm giác. Tôi có cảm tưởng sắp thành tượng băng như binh lính của Nã Phá Luân đệ I trong lần lui quân thảm bại từ Nga (Retraite de Russie) năm xưa!...Nhiều xe phớt tỉnh chạy qua. Một số dừng lại, ngôn ngữ bất đồng: Ả rập, Tàu, Khờ-me, Lào, Ấn Độ, Phi Châu, v.v…chỉ thạo tiếng Anh, mà tôi thì bập bẹ Ăng-lê, không đủ chữ diễn tả rõ yêu cầu. Sau cùng một ông da trắng dừng xe, tôi vội vã sấn tới:
-Ông nói tiếng Pháp được không? (Do you speak French?)
-Tôi là người Pháp mà ông! (Mais je suis français, monsieur!)
-!!!
Hết phiên trực, tôi lại cuốc bộ ra đường cái đón xe xin quá giang đi lễ chiều ở nhà thờ Marie-Reine-du-Monde, trung tâm thành phố Montréal. Giáo đường nguy nga, đồ sộ nhưng…trống vắng! Vị chủ tế trấn an giáo dân, vì thời tiết quá khắc nghiệt, ai không đến dự Thánh lễ được sẽ không có tội.
Tan lễ, một lần nữa tôi lại phải “đứng đường” dưới cơn bão tuyết càng lúc càng dữ dội xin quá giang về nhà, ở tận cực bắc thành phố! Lúc di chuyển ra lộ cái, từng cơn giông cực mạnh xô tôi dính cứng vào hàng cây trên lề đường…
May thay, một linh mục từ trong nhà thờ thấy tôi nguy khổn vội chạy ra cùng với hai người giúp lễ kéo lôi tôi vào trong thánh đường…chập chộ cho hoàn hồn với ly cà phê nóng hòa cognac!
Linh mục đưa tôi về tận nhà bằng xe riêng. Ngài mở radio: nhiệt độ tại phi trường Dorval là -38 độ C, nhưng với sức gió, hàn thử biểu đã thực sự tuột xuống mức độ ghê rợn -52 độ C. Xướng ngôn viên nhắc nhở mọi người, nếu đang ở ngoài trời nhất thiết phải cử động, nếu không sẽ…chết cóng tại chỗ!
Tôi lắc đầu ngao ngán thở dài nghĩ tới bài ca mừng Noel: Hoan hô gió! Hoan hô gió! Hoan hô gió…mùa đông! (Vive le vent! Vive le vent! Vive le vent d’hiver!).
Hết ý!
Thôn trang Rêu-Phong, Xứ Tuyết, Giáng Sinh 2008
-Lê Tấn Lộc_
No comments:
Post a Comment